Rys historyczny Katedry i Kliniki Pediatrii SUM w Zabrzu oraz Oddziałów Pediatrycznych

Pediatria w Zabrzu w pięćdziesięcioleciu 1950-2000

W miejsce Szpitala Dziecięcego w Zabrzu, prowadzonego przez wiele lat przez dr. med. Henryka Krupińskiego, w roku 1951 utworzono Katedrę Pediatrii i Klinikę Chorób Dzieci w Zabrzu, przy ul. 3 Maja 63, funkcję jej kierownika powierzono prof. dr. hab. Arturowi Chwalibogowskiemu.

Klinika posiadała 120 łóżek w czterech oddziałach:

gruźlicy i chorób zakaźnych (w baraku) - 50 łóżek, dzieci starszych ordynator - 22 łóżka, biegunkowym - 30 łóżek, niemowlęcym A-wewnętrznym - 18 łóżek.

Niemal 20 lat (do września 1969) była to jedyna katedra pediatrii w naszej uczelni. Kadrę jej stanowiło na początku 14 nauczycieli akademickich, w tym 1 profesor, 1 adiunkt (dr med. Jan Kroczak), 7 asystentów; w 1964 r. było już 36 nauczycieli akademickich, w tym 1 profesor, 1 docent (dr hab. n. med. Bożena Hager-Małecka), 4 adiunktów, 30 starszych asystentów i asystentów.

Prof. Artur Chwalibogowski kierował Katedrą Pediatrii ŠAM blisko 13 lat - od jesieni 1951 (oficjalnie od 1 I 1952) do lutego 1964 (zmarł 11 II 1964). Profesor przybył na Śląsk po kilkuletniej pracy na stanowisku kierownika Katedry Pediatrii w Szczecinie.

25 XI 1963 Katedrę Pediatrii przeniesiono do Państwowego Szpitala Klinicznego w Zabrzu przy ul. 3 Maja 15. W ostatnim roku działalności Katedry w starej siedzibie liczbę łóżek ze 120 ograniczono do 45 - z uwagi na nieodpowiednie warunki sanitarne (część budynku głównego uległa zniszczeniu z powodu uszkodzenia dachu) służby sanitarno-epidemiologiczne zabroniły przyjmowania dzieci do baraku.

Mimo trudności, z jakimi borykać musiała się Katedra, zapał asystentów klinicznych (których przybywało z każdym rokiem) oraz licznych lekarzy z terenu miasta i województwa - zarówno doszkalających się, jak i specjalizujących się w zakresie pediatrii - prowadził do żywego rozwoju tej dyscypliny medycznej.

Katedra Pediatrii i Klinika Chorób Dzieci posiadała w 1964 roku 120 łóżek, po 36 latach kierowania Katedrą, przechodząc na emeryturę, Pani Prof. Bożena Hager-Małecka przekazała następcom 265 łóżek w Śląskim Centrum Pediatrii w Zabrzu (uznanym za modelowy szpital dziecięcy).

W roku 1978 powołano Instytut Pediatrii w Zabrzu (dyrektor prof. dr hab. Bożena Hager-Małecka), w skład którego weszły:

I Klinika Pediatrii w Zabrzu (kierownik prof. dr hab. Bożena Hager-Małecka),

Klinika Patologii Noworodka w Zabrzu (kierownik prof. dr hab. Irena Norska-Borówka),

II Klinika Pediatrii w Bytomiu (kierownik doc. dr hab. Andrzej Sychłowy),

III Klinika Pediatrii w Bytomiu (kierownik prof. dr hab. Zbigniew Szczepański),

Klinika Chirurgii Dziecięcej w Bytomiu (kierownik prof. dr hab. Zbigniew Tabeński).

W 1979 r. z inicjatywy Pani Prof.dr hab.n.med. Bożeny Hager-Małeckiej – ówczesnej posłanki do sejmu, rozpoczęto budowę nowoczesnego pawilonu Pediatrii na terenie Państwowego Szpitala Klinicznego Nr 1, Szpital oddano do użytku w grudniu 1985 r .

Zlokalizowano w nim Klinikę Hematologii, Chirurgii Dziecięcej, Szpital Dzienny, Pracownię Rehabilitacji, Oddział Dializoterapii Dzieci (od roku 1987) i 16 Specjalistycznych Poradni Dziecięcych.

Duża zmiana nastąpiła w roku 1986 gdzie z Szpitala Klinicznego Nr 1 - na podstawie Zarządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 1986 r. powołano Szpital Kliniczny Nr 2 – Śląskie Centrum Pediatrii. (z pawilonu Pediatrii).

W latach 1991-92 przeprowadzono kolejne zmiany organizacyjne w Państwowym Szpitalu Klinicznym Nr 1 i Szpitalu Klinicznym Nr 2, zlikwidowano formalnie obie jednostki łącząc je w jedną całość, a mianowicie Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu.

Kolejnymi Kierownikami Katedry byli: Prof. Danuta Sońta - Jakimczyk, Dr Franciszek Śliwa, Prof. Antoni Dyduch i Prof. Katarzyna Ziora. Aktualnym Kierownikiem jest Prof. Maria Szczepańśka.

Wykorzystano fragmenty książki: BOŻENA HAGER-MAŁECKA

Naukowiec, Pediatra, Społecznik, Śląska Akademia Medyczna — Biblioteka Główna Katowice 2001; Rys historyczny szpitala SPSK nr 1 w Zabrzu.

Budynek Pediatrii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 w Zabrzu – przeszłość i terażniejszość